یادداشت – آرش محبی- کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی بین المللی-تمایل به بین المللی شدن به طور قابل توجهی بر گرایش شرکت‌ها و موسسات برای یافتن بازارهای جدید خارجی تاثیر گذار است. از همین رو بازارهای شرکت های تجاری به واسطه بین المللی شدن، در تلاش برای دستیابی به توسعه بیشتر خصوصا در شرایط اشباع بازارهای داخلی و شرایط رقابت هستند.

در همین زمینه بررسی ها نشان می دهد که موفقیت صادر کنندگان و همچنین موفقیت جنبه های مالی و غیر مالی عملکرد صادرات ، رابطه مستقیمی با توانایی آن‌ها در ایجاد و حفظ زیر ساختار های لازم برای بین المللی شدن دارد.

طی فرآیند توسعه روابط تجاری بین‌المللی وارادات و صادرات ، سازمانها در ایجاد رویکرد های مناسب برای بین المللی شدن هستند تا از این طریق مخاطرات تجارت در یک بازار خارجی را کاهش دهند. البته پیکره ادبیات بازرگانی بین المللی در زمینه اهمیت جهت گیری های بین المللی شدن هنوز به اندازه کافی رشد و توسعه نیافته است.

صادرات به عنوان موتور محرکه اقتصاد نقش قابل توجهی در افزایش تولید، اشتغال و درآمد ارزی دارد و اکثر محققان به اهمیت صادرات بعنوان یک عنصرکلیدی در اقتصاد کشور و سودآوری واحدهای کسب و کار اشاره کرده اند. در پنج برنامه قبلی توسعه اقتصادی به مقوله صادرات توجه خاصی شده وسند استراتژی توسعه صادرات هم توسط دولت جمهوری اسلامی ایران تصویب و ابلاغ شده است.

با توجه به تاثیر و نقش جهت گیری استراتژیک در بهبود عملکرد سازمان، فن آوری و تولید محصول جدید و جهت گیری بازارصادراتی در بسیاری از مطالعات مورد تحقیق و بررسی قرارگرفته است و جهت دستیابی به توسعه پایدار در فعالیت های صادراتی و بهبود عملکرد آن اتخاذ جهت گیری های بین المللی برای شرکت های صادراتی یک ضرورت محسوب می شود.

تاثیر بین المللی شدن شرکت ها بر عملکرد صادرات

تعیین تاثیر بین المللی شدن برون گرا و درون گرا بر جنبه مالی و غیر مالی عملکرد صادرات بهترین راهکار را برای تاثیرگذاری بیشتر انتخاب کنند.

بین المللی شدن درون گرا بر جنبه مالی عملکرد صادرات تاثیر مثبت و معناداری بر جنبه مالی عملکرد صادرات دارد بنابراین، می توان نتیجه گرفت که اگر شرکت استراتژی مناسبی برای بین المللی شدن درونگرا داشته باشند ،قادر است تا در جنبه های مالی عملکرد صادرات خود را بهبود بخشد.

همچنین بین المللی شدن درونگرا بر جنبه غیر مالی عملکرد صادرات تاثیر مثبت و معنی دار بر جنبه غیر مالی عملکرد صادرات دارد.

برونگرایی در عرصه بین المللی شرکت ها نیز تاثیر گذار است. در این زمینه بین المللی شدن برونگرا اثر مثبت و معناداری بر جنبه مالی و غیر مالی عملکرد صادرات دارد.

بر همین اساس، تاثیر مثبت و معنی دار جهانی شدنِ درونگرا و جنبه مالی عملکرد صادرات نشان می‌دهد که جهانی شدن درونگرا می تواند عملکرد مالی و غیر مالی صادرات را بهبود بخشد .

این می‌تواند با فعالیت‌های جهانی شدن رو به درون با در نظر گرفتن جهت‌گیری بین‌المللی‌ مدیریت هر شرکتی که بر تدابیر مالی عملکرد صادرات تأثیر می‌گذارد، در نظر گرفته شود.

این فعالیت‌ها عبارتند از فرهنگ سازمانی شرکت که اکتشاف فعالانه‌ فرصت‌های تجاری جدید در خارج را امکان‌پذیر می‌سازد.

همچنین نگرانی های مدیریتی که به طور دائم مأموریت خود برای موفقیت در بازارهای بین‌المللی‌ را به کارکنان شرکت مخابره می‌کنند، را نیز مورد توجه قرار می‌دهد.

علاوه بر آن، به اشتیاق مدیریت برای دیدن جهان، نه صرفاً ایران به عنوان بازاری برای شرکت اشاره دارد.

جهانی شدنِ رو به درون ؛ همچنین شامل توسعه‌ منابع انسانی و سایر منابع جهت دستیابی به اهداف‌شان در بازارهای بین‌المللی‌ است. همه‌ موارد فوق‌الذکر می‌توانند بر تدابیر مالی عملکرد صادرات آنها تأثیر گذارند. این موارد می‌تواند به دلیل نیروهای پویای رقابتی در بازارهای داخلی، الزامی‌تر شود.

از سوی دیگر بر اساس تحقیقات مشخص شده که تاثیر مثبت و معنی دار جهانی شدن رو به بیرون بر جنبه مالی و غیر مالی عملکرد صادرات می‌تواند دگرگونی صادرات را تشریح کند. این نتایج تأثیر مستقیم جهانی شدن برونگرا را بر عملکرد صادرات نشان داده و ممکن است تأثیری وسیع بر عملکرد صادرات شرکت‌ داشته باشد.

نتایج نشان می‌دهند که صادرکنندگان ایرانی در مسائل جهانی شدن برونگرا که مرتبط با ظرفیت‌های شرکت‌شان است، فعال هستند. فعالیت‌های خارجی در این شرکت‌ها توانسته است انگیزه‌ بیشتری خلق کند و فعالیت‌های مالی و غیر مالی را افزایش دهد.

صادرکنندگان ایرانی، از طریق جهانی شدن برونگرا، ظرفیت‌های شرکت‌شان را از طریق ، تکنولوژی به روز شده و به واسطه‌ توافق‌های مجوزی با شرکت های خارجی جهت ورود به بازارهای بین‌المللی‌، بهبود می دهند.

آنها همچنین از مهارت‌ها پیشرفته‌ی مدیریتی کسب‌شده توسط ارتباط با شرکت های خارجی، جهت ورود به بازارهای بین‌المللی‌ استفاده می‌کنند. این جهت‌گیری بین‌المللی‌سازی فاکتوری اصلی برای صادرکنندگان ایرانی محسوب می شود تا بدین واسطه به شرکت کمک کنند به جنبه های مالی وغیرمالی عملکرد صادرات دست یابد.

یافته های مدیریتی

این موارد می تواند به سیاست‌گذاران و دولت برای برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری کمک کند زیرا، با ورود و حمایت دولت به فعالیت‌های خارجی، به ویژه تکنولوژی‌ و سرمایه‌گذاری مستقیم، حرکت بیرونی پایه‌ صادرات آینده تقویت خواهد شد.

البته رفتار دولت ها همیشه یکسان نیست و در برخی موارد دیده شده که سیاست‌های دولت در کشورهای مختلف به طور فعالانه فعالیت‌های داخلی را با برخی تعرفه‌ها و موانع تعرفه‌ای تضعیف کرده است.

با توجه به تأثیرات مهم جهانی شدن برونگرا بر عملکرد صادرات، توصیه می‌شود دولت سیاست‌های خود را سامان‌دهی کند و همچنین صادرکنندگان را به یادگیری مهارت‌های مدیریتی و به روز رسانی تکنولوژی‌های خود به واسطه‌ همکاری با شرکای خارجی، به منظور موفقیت در بازارهای بین‌المللی‌ با سرعتی بیش از گذشته، ترغیب نماید. بنابراین، دست اندرکاران دولتی می‌توانند به صادرکنندگان کمک کنند این فعالیت‌ها را ارتقاء بخشیده و مشکلات را بدین روش حل کنند.

مدیران صادرات ایرانی باید این حقیقت را در نظر بگیرند که جهانی شدن رو به بیرون عامل مهمی‌ست که بر عملکرد صادرات تأثیر می‌گذارد. دستیابی به عملکرد مالی صادرات نظیر رشد فروش‌های صادرات و افزایش سوددهی صادرات، و نیز توانمندسازی شرکت‌ها در جهت توسعه‌ تدابیر غیر مالی عملکرد صادرات از جمله سایز بازار صادرات و افزایش تعداد بازارهای صادرات جدید و معرفی محصولات جدید مهمتر است.

این نشان می‌دهد که عملکرد صادرات بهتر می‌تواند به واسطه‌ استفاده از مهارت‌های مدیریتی پیشرفته از طریق همکاری با شرکت‌های خارجی و بهره بردن از تکنولوژی به روز شده از طریق توافق مجوزی با شرکت‌های خارجی جهت ورود به بازارهای بین‌المللی‌، حاصل شود.

مدیران صادرات ایرانی باید فاکتورهای جهت‌گیری بین‌المللی‌ خود را در جهت دستیابی به عملکرد صادرات بهتر، برانگیخته ساخته و ترغیب کنند. آنها باید این نکته را مد نظر داشته باشند که بین‌المللی‌سازی شرکت‌ها در ممالک رو به توسعه و نوظهور بسته به یادگیری، کسب و به کارگیری معلومات سایر شرکت‌ها، به ویژه شرکت‌های برخاسته از کشورهای توسعه‌ یافته‌ پیشرفته دارد.

آنها می‌توانند قابلیت‌های سازمانی شرکت‌های خود را با کسب دانش و اطلاعات در رابطه با جهانی شدن رو به بیرون، ارتقاء ‌بخشند. مدیران صادرات می‌توانند از مهارت‌های مدیریتی پیشرفته از طریق همکاری با شرکت‌های خارجی جهت ورود به بازارهای بین‌المللی برای انجام تجارت، استفاده کنند.

این موارد می تواند به عنوان دستورالعملی برای سازمانها، کار افرینان ، وزارت‌ها، سازمانهای توسعه‌ صنعتی ایران و توسعه‌ تجارت خارجی ایران برای مشورت دادن به صادرکنندگان مورد استفاده قرار گیرد. همچنین مطالب دانش جدیدی را به بازار صادرات و عواملی که بر عملکرد صادرات شرکت‌ها تأثیر می‌گذارند می افزاید. محققان می‌توانند مفهوم جهت‌گیری بین‌المللی‌سازی و عملکرد صادرات را به منظور ارتقاء پتانسیل‌های بازارهای بین‌المللی‌ خود اجرا کنند. این درک به دلیل افزایش جهانی‌سازی اقتصادی و بین‌المللی‌سازی شرکت‌ها، و نیز قدرت رقابتی شرکت‌های تجاری، حیاتی است.