واکاوی‌ها بیانگر این موضوع است که غلات دانه درشت، دلیل عمده افزایش انتظاری در میزان تولید جهانی غلات خواهد بود؛ به‌طوری‌که پیش‌بینی می‌شود با جمع‌آوری آمار تولید جهانی غلات دانه درشت در سال ۲۰۱۷ با افزایش تقریبا ۲۴ میلیون تن در مقایسه با سال ۲۰۱۶ حدود ۱۳۷۱ میلیون تن باشد. همچنین طبق گزارش فائو، تولید جهانی گندم به‌دلیل بازنگری افزایشی پس از ماه نوامبر (آبان) به ‌حدود ۸/ ۷۵۴ میلیون‌تن رسید که تقریبا ۲ میلیون تن بیشتر از میزان مورد انتظار ماه نوامبر اما حدود ۵/ ۶ میلیون تن (یک درصد) کمتر از میزان برآورد سال ۲۰۱۶ است. غلات به‌عنوان مواد غذایی مهم، سهم فراوانی از انرژی و در واقع کالری موردنیاز و همین‌طور سهم عمده‌ای از پروتئین مصرفی انسان‌ها را تامین می‌کند. از سوی دیگر، غلات نقش زیادی در تامین خوراک دام داشته و از این منظر نیز جایگاه خاصی در بین محصولات کشاورزی دارد. بررسی تولید، مصرف، تجارت و ذخایر جهانی غلات و آگاهی از روند و پیش‌بینی این متغیرها در حوزه‌های سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و اقدامات مرتبط حائز اهمیت است. به‌همین دلیل سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو)، در گزارشی چشم‌انداز محصولات و وضعیت موادغذایی را مورد بررسی قرار می‌دهد.

نقش محصولات پربازده

براساس جدیدترین گزارش فائو، پیش‌بینی می‌شود عرضه جهانی غلات در ۱۸-۲۰۱۷ میلادی مصادف با ۹۷-۱۳۹۶ هجری شمسی پس از بازنگری افزایشی اخیر در میزان مورد انتظار تولید جهانی غلات به حدود ۳۳۳۱ میلیون‌تن برسد که رکورد جدیدی به‌شمار می‌رود. همچنین انتظار می‌رود مصرف جهانی غلات در ۱۸-۲۰۱۷، با افزایش ۲/ ۱ درصدی نسبت به ۱۷-۲۰۱۶ رکورد جدیدی را ثبت کند. این درحالی است که پیش‌بینی می‌شود ذخایر جهانی غلات برای پنجمین سال متوالی افزایش مستمر و یکنواختی را تجربه کند و به رکورد جدید ۷۲۶ میلیون تن برسد. پیش‌بینی می‌شود نسبت ذخایر به مصرف جهانی غلات تقریبا ۳/ ۲۷ درصد باشد که پس از ۲۰۰۲-۲۰۰۱ میلادی مصادف با ۸۱-۱۳۸۰ هجری شمسی از بیشترین نسبت برخوردار است.

تولید جهانی غلات

گزارش اخیر فائو برای تولید جهانی غلات ۲۰۱۷ حدود ۲۶۲۷ میلیون‌تن است که تقریبا ۸/ ۱۶ میلیون تن (۶/ ۰ درصد) بیشتر از سال گذشته و حدود ۴/ ۱۳ میلیون‌تن بیشتر از ماه نوامبر (آبان) است. غلات دانه درشت، دلیل عمده بازنگری افزایشی اخیر در میزان تولید جهانی غلات است. به‌طوری که پیش‌بینی می‌‌شود میزان تولید جهانی غلات دانه درشت ۲۰۱۷ ‌حدود ۱۳۷۱ میلیون‌تن باشد که تقریبا ۲۴ میلیون‌تن (۸/ ۱ درصد) بیشتر از ۲۰۱۶ و حدود ۱۱ میلیون‌تن بیشتر از میزان مورد انتظار ماه نوامبر (آبان) است. دلیل عمده افزایش انتظاری در میزان تولید جهانی غلات دانه درشت، برآورد بیشتر برای تولید ذرت آمریکا است. همچنین انتظار رکورد جدید تولید ذرت در اندونزی به‌دلیل افزایش قابل توجه سطح زیرکشت، از دلایل دیگر بازنگری افزایشی در تولید جهانی غلات دانه درشت است. ضمن اینکه افزایش ذرت در این دو کشور، بیش از میزان کاهش تولید ذرت در اوکراین است.

از سوی دیگر طبق این گزارش، تولید جهانی گندم ۲۰۱۷ پس از ماه نوامبر (آبان) با تعدیل فزاینده‌ای مواجه شد که این میزان کمتر از افزایش تولید غلات دانه درشت است. افزایش انتظاری تولید گندم اتحادیه اروپا، دلیل عمده افزایش پیش‌بینی شده تولید گندم به‌شمار می‌رود که این میزان بیش از کاهش تولید گندم در آرژانتین است. براساس پیش‌بینی اخیر فائو، تولید جهانی گندم ۲۰۱۷ حدود ۸/ ۷۵۴ میلیون‌تن است که تقریبا یک درصد کمتر از سال ۲۰۱۶ ارزیابی می‌شود. همچنین طبق این گزارش تولید جهانی برنج در سال ۲۰۱۷ به بیش از ۵۰۰ میلیون‌تن رسید که اندکی کمتر از رکورد سال ۲۰۱۶ است. هر چند انتظار کاهش تولید برنج در بنگلادش و ماداگاسکار به‌دلیل آب و هوای نامساعد وجود دارد، اما این تغییرات به‌طور عمده با بهبود چشم‌انداز تولید برنج در میانمار، پاکستان و فیلیپین جبران شده است.

مصرف جهانی غلات

پیش‌بینی می‌شود مصرف جهانی غلات در ۱۸-۲۰۱۷ به‌حدود ۲۵۹۹ میلیون‌تن برسد که تقریبا ۳۱ میلیون‌تن (۲/ ۱ درصد) بیشتر از ۱۷-۲۰۱۶ و حدود ۴/ ۶ میلیون‌تن فراتر از میزان مورد انتظار ماه نوامبر است. دلیل عمده بازنگری افزایشی در مصرف جهانی غلات پس از ماه اخیر، تعدیل فزاینده در مصرف کل غلات دانه درشت است. پیش‌بینی فائو برای مصرف کل غلات دانه درشت در ۱۸-۲۰۱۷ تقریبا ۵ میلیون‌تن پس از ماه گذشته افزایش یافته که دلیل عمده آن بازنگری افزایشی در استفاده از ذرت به‌عنوان خوراک دام است. پیش‌بینی می‌شود استفاده از ذرت به‌عنوان خوراک دام در ۱۸-۲۰۱۷ به‌دلیل عرضه زیاد و قیمت‌های پایین به‌حدود ۵۹۲ میلیون‌تن برسد که تقریبا ۴ میلیون‌تن بیشتر از میزان مورد انتظار ماه نوامبر و حدود ۱۴ میلیون‌تن (۳/ ۲ درصد) بیشتر از ۱۷-۲۰۱۶ است. همچنین پیش‌بینی می‌شود مصرف جهانی برنج ۱۸-۲۰۱۷ با یک درصد افزایش به‌حدود ۵۰۳ میلیون‌تن برسد. انتظار می‌رود مصرف غذایی برنج همچنان دلیل عمده رشد پیش‌بینی شده باشد.

تجارت جهانی غلات

براساس این گزارش، پیش‌بینی می‌شود تجارت بین‌المللی غلات در ۱۸-۲۰۱۷ به‌حدود ۴۰۴ میلیون‌تن برسد که تقریبا به همان میزان رکورد ۱۷-۲۰۱۶ است. انتظار می‌رود افزایش تجارت جهانی ذرت و برنج با کاهش تجارت جو و سورگوم جبران شود. همچنین پیش‌بینی می‌شود میزان تجارت جهانی گندم ۱۸-۲۰۱۷ (ژوئیه/ ژوئن) به‌حدود ۱۸۲ میلیون‌تن برسد، اما هنوز ۵/ ۲ میلیون‌تن (۴/ ۱درصد) بیشتر از ۱۷-۲۰۱۶ است. دلیل عمده تنزل انتظاری اخیر در میزان تجارت جهانی غلات دانه درشت، تعدیلات کاهشی در میزان مبادلات جو و ذرت است. فائو در پیش‌بینی اخیر خود میزان تجارت جهانی برنج در سال ۲۰۱۸ را حدود ۲/ ۴۶ میلیون‌تن برآورد کرده که ۳/ ۰ میلیون‌تن بیشتر از سال ۲۰۱۷ است. بازنگری افزایشی در میزان تجارت جهانی برنج به‌دلیل انتظار صادرات بیشتر ازسوی چین و میانمار و تا حدی کمتر ازسوی هند است.